کرم برگخوار چغندر قند و سیب زمینی
Spodoptera exigua
کارادرینا آفتی مهم در مزارع چغندر و پنبه و سیب زمینی و عده زیادی از گیاهان یکساله است اما عموما در محیط گلخانه مساله ساز نمی شود و تنها در مواردی احتمال ایجاد خسارت توسط این آفت وجود دارد .مهمترین گونه رایج در گلخانه ها ، کرم برگ خوار چغندرقند ( کارادرینا ) است که به گیاهان زیادی از قبیل فلفل ، گوجه فرنگی و توت فرنگی حمله می کندو به تعدادی از حشره کش ها مقاوم است .
مناطق انتشار:
مانند اکثر آفات عمده ، این آفت نیز انتشاری گسترده در نواحی مختلف جهان ونیز نقاط مختلف ایران دارد .
شکل شناسی :
عرض بدن این شب پره با بال های باز 25 تا 32 میلیمتر است .رنگ بال ها ی جلویی قهوه ایی یا خاکستری بوده که روی هر کدام یک لکه لوبیاییشکل قهوه ای در وسط و یک لکه گرد به رنگ زرد صدفی یا نارنجی در قاعده دیده می شود . بال های عقب سفید مایل به خاکستری با رگبالها و حاشیه قهوه ای است .
در انتها ی شکم حشره ماده یک دسته موی حنایی رنگ وجود دارد که پس از تخمگذاری روی تخم ها را با این مو ها می پوشاند .تخم ها کروی شکل و به رنگ زرد مایل به سبز هستند . لارو این آفت به رنگ سبز روشن یا تیره و یا خاکستری است که در دو طرف بدن سه نوار طولی باریک به رنگ های سیاه ، نارنجی و سفید کشیده شده است . معمولا لکه های سیاه رنگ مشخص در هر طرف بدن ، درست در بالای جفت دوم از پاهای واقعی دیده می شود .
سطح بدن تقریبا صاف و بدون مو می باشد . شفیره به رنگ قهوه ای روشن یا تیره بوده و در انتها مجهز به یک جفت خار می باشد .
زیست شناسی و خسارت :
این حشره زمستان را به صورت شفیره در لانه های گلی که داخل خاک درست می کند به سر می برد . حشره کامل در اوایل بهار یعنی حدود نیمه اول اردیبهشت ماه ظاهر شده و پس از جفت گیری تخم های خود را در دسته های 40 تا 50 تایی در سطح زیرین برگها قرار داده و روی آنها را با مو های انتهای شکم خود می پوشاند . مانند تمام شب پره ها فعالیت های این آفت نیز در شب و هنگام غروب آفتاب انجام شده و روز ها را در زیر کلوخه ها و بوته ها پنهان می شود . یک حشره ماده در طول عمر خود که حدود 2 هفته طول می کشد می تواند 1000 تا1700 عدد تخم بگذارد . لارو های جوان پس از تفریخ تخم به طور دسته جمعی ابتدا از سطح زیرین برگها و سپس از تمام قسمتها ی آن به جز رگبرگهای اصلی تغذیه کرده وبرگها را توری و مشبک می نمایند . لارو ها پس از چهار بار پوست اندازی وطی پنج سن لاروی ، در خاک و در محفظه های گلی تبدیل به شفیره می شوند . این افت می تواند تا 4 نسل در سال داشته باشد . لاروها قادرند از میوه ها نیز به خوبی برگ ها تغذیه کنند این افت خسارت زیادی به گیاهچه ها و بوته های جوان وارد می سازد .
بیشتر اوقات ، تار های عنکبوت مانندی در نزدیکی محل های تغذیه دیده می شود .بوته های مسن تر ممکن در اثر تغذیه لاروها ، دچار ریزش برگ شوند .
مدیریت :
- بازرسی و کنترل منظم گلخانه برای پیدا کردن نشانه های اولیه این افت ضروری است و جستجو برای پیدا کردن لاروهای تغذیه کننده ضروری است . اگر لاروها یافت شدند سم پاشی توصیه می شود .
- استفاده از باکتری Bacillus thuringiensis یا حشره کش بیولوژیک سوبتلین موثرخواهد بود . زمان کاربرد حشره کش ها خیلی مهم است از آنجا که لاروها ی جوان راحتر کنترل می شوند عملیات سم پاشی با استفاده از سمومی مانند اندوسولفان باید بر علیهلاروهای جوان صورت گیرد و تمام گیاه پوشش داده شود
روشهای کنترل :
روش زراعی: زیر و رو کردند خاک در شرایط مزرعه در انهدام شفیره آفت موثر است .ازبین بردن علف های هرز در اطراف و داخل گلخانه سبب می شود که این افت نتواند در اوایل فصل به صورت مناسب تولید مثل کند و در نتیجه خسارت آن در نسلهای بعدی کمتر خواهد شد . جمع آوری بقایای آلوده گیاهی نیز به کاهش جمعیت آفت کمک میکند .کاربرد تله های نوری یا فرمونی چسبنده و نیز آغشته به مواد کشنده در جلب وانهدام حشرات کامل آفت موثر است .
روش بیولوژیک : این آفت دشمنان طبیعی زیادی دارد که میتوان به زنبور پارازیتوئید Euplectrus flavipes از خانواده Eulophidae که پارازیتوئید لارو آفت است ،زنبورهای پارازیتوئید لارو Chleoms inanitus و Palesisa sp. و Exorista larvrum از خانواده Tachinidae اشاره کرد .
در بین شکارگر ها نیز لارو بالتوری سبزChrysoperla carnea تا 90 درصد دسته های تخم این افت را از بین می برد .
باکتری BT و ویروس NPV نیز با ایجاد بیماری در لارو های این افت منجر به کاهش جمعیت آن خواهند شد .
روش شیمیایی :
کنترل افت باید موقعی که تعداد ی از تخم ها باز و لاروهای سن یک خارج شدند صورت گیرد . از انجایی که تخم ریزی پروانه ها و خروج لارو ها از تخم تدریجی است لذا تکرار سمپاشی 10 روز بعد از اولین سمپاشی توصیه میشود .اکامت 50% به میزان 5/1 لیتر در هکتار ، پودر وتابل دیپترکس 80% به میزان 1 کیلو گرم درهکتار و لاروین 80% به میزان 1 کیلو گرم در هکتار از سموم قابل استفاده برای این آفت می باشند .