نماتدهاي گياهان زينتي

  نماتد حفار Burrowing Nematode

نماتد حفار، آفت شديد در کشورهاي گرمسير و نيمه گرمسير است و آلودگي گياهان زينتي در اثر اين نماتد در آمريکا، کانادا و ژاپن گزارش شده است. 

  عامل بيماري:

نماتد رادوفولوز سيميلز Radopholus similis يک انگل داخلي است که درون ريشه‌ها ايجاد حفره مي‌کند و در اثر تغذيه از سلول‌هاي ريشه آن‌ها را فاسد مي‌کند و در حرارت 24 درجه سانتي‌گراد اين نماتد چرخه زندگي خود را به مدت 21 روز کامل مي‌کند. هم‌چنين در اثر تغذيه زخم‌هايي روي ريشه ايجاد كرده و ريشه را سياه مي‌كند و بدين وسيله قوت گياه را كاهش مي‌دهد.

نماتدها معمولاً با استايلت ريشه‌ها را نيش مي‌زنند و از سلول‌هاي زنده تغذيه مي‌کنند، و به همين دليل لکه‌هاي نکروزه و حفره‌هايي در پوست ريشه مشاهده مي‌شود. آلودگي آنتوريوم سبب کوتولگي و ضعيف شدن گياه شده و چند گل کمتر از گياهان سالم مي‌دهد.

تنها ميزبان مهم رادوفولوز سيميلز، مرکبات هستند و قرنطينه عليه حمل و نقل برخي از گياهان زينتي مخصوصاً به مناطق مرکبات خيس لازم و ضروري است. همچنين نماتدهاي انگل گياهي به سهولت با گياهان زينتي منتقل مي‌شوند. و بنظر مي‌رسد که قرنطينه لازم و ضروري مي‌باشد. 

  مبارزه با بيماري:

حرارت دهي به آنتوريوم‌ها در 50 درجه سانتي‌گراد به مدت 10 دقيقه و يا در 44 درجه سانتي‌گراد به مدت يک ساعت، نماتد حفار را از روي ريشه و ساقه بدون تاثير سوء روي رشد گياه بطور کامل از بين مي‌برد.

فتاميفوس به مقدار 2/23- 9/2 کيلوگرم ماده موثر در هکتار نماتدها را بر روي آنتوريوم در کشور آمريکا کاملاً کنترل نموده است. همچنين اتوپروپ و اکساميل از نماتدکش‌هاي خوب براي كنترل نماتد گزارش شده‌اند. 

  نماتد زخم Pratylenchus spp.

نماتدهاي زخم پراتي لينکوس کافئي و پراتي لينکوس پرنترنس از آفات مهم گياهان زينتي محسوب مي‌شوند. 

  علائم بيماري:

بيماري نماتدهاي زخم تقريبا مشابه علائم بيماري با ديگر انواع نماتد است و با ضعيف شدن رشد ساقه‌ها و ريشه‌ها، رشد گياه تقليل پيدا مي‌كند.

علائم اوليه در اندام‌هاي هوايي کوتولگي گياه ميزبان است و کم آبي باعث پژمردگي گياه آلوده مي‌شود و ريشه‌ها ممکن است نکروزه و پوسيده شده و خيلي کاهش رشد پيدا کنند.

دراسنا فيلودندرون، سيگنيوم و شفلراها و بسياري از گياهان زينتي ميزبانان بسيار خوبي براي نماتدهاي براتي لينکوس محسوب مي‌شوند. 

  مبارزه با بيماري:

عدم استفاده از گياهان بيمار براي تکثير، مگر اينكه با استفاده از کشت بافت محيط عاري از آلودگي بوجود آيد. با توجه به اينکه نماتدهاي زخم انگل داخلي هستند مي‌توانند در داخل ساقه گياهان ميزبان خود زندگي کنند، و ممکن است قطعاتي از آن‌ها به همراه گياهان آلوده از خزانه‌اي وارد خزانه‌ي ديگر شوند و گياهان زينتي را آلوده کنند. 

  نماتد سيستي کاکتوس يا کاکتوس سيس نماتد

عامل بيماري:

نماتد سيستي کاکتوس Cactodera cacti (Heterodera cacti) است که در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري ديده مي‌شود. بسياري از گونه‌هاي کاکتوس مخصوصاً کوچک سايزها در ظروف مختلف کشت مي‌شوند. 

  علائم بيماري:

- پژمردگي كاكتوس‌هاي آلوده؛

- قرمزي ساقه؛

- مشابهت با علائم كم آبي.

علائم اين بيماري بدين صورت است که گياه پژمرده و ساقه آن قرمز مي‌شود. آزمايش ريشه‌ها سيس‌هايي به قطر حدود يک ميلي‌متر بر روي آن را نشان مي‌دهد.

سيس نماتد ماده‌ايست که تخم‌ها را حمل مي‌کند. و به شکل‌هاي مختلفي از جمله کروي و گلابي و ليمويي ديده مي‌شود. سيس‌ها نماتدهاي ماده‌اي هستند که ابتدا سفيد رنگ بوده سپس طلايي قهوه‌اي مي‌شوند و تخم‌هاي آن‌ها چند سالي در خاک آلوده يا محيط گلداني زنده مي‌مانند.

مبارزه با بيماري:

- رعايت احتياط هنگام آبياري؛

- زه ‌كشي گلدان‌ها؛

- مبارزه شيميايي.

مبارزه شيميايي عليه اين نماتد در منابع موثر گزارش شده و موثرترين آن‌ها كاربوفوران 4F است. اتوپروپ 6EC و مترول فوتيون 6SC به مقدار 1000-300 ميكرو گرم در ميلي‌ليتر هم‌چنين خيلي موثر گزارش شده است.

نماتد برگي Aphelenchoides spp.

سه گونه علمي از نماتد برگي در منابع گزارش شده است که عبارتند از :

1) افلان کوديس بسي

2) افلان کوديس فراي دي

3) افلان کوديس ريت زي مابوسي

اين نماتدها عامل آلودگي بر روي گياهان زينتي برگي محسوب مي‌شوند. براي كنترل آن‌ها از نماتدكش استفاده مي‌شود.